woensdag 30 juni 2010

Jezus tegen vrijheid van meningsuiting

Twee quotes:
En ik zeg zelfs: ieder die in woede tegen zijn broeder of zuster tekeergaat, zal zich moeten verantwoorden voor het gerecht. Wie tegen hen “Nietsnut!” zegt, zal zich moeten verantwoorden voor het Sanhedrin. Wie “Dwaas!” zegt, zal voor het vuur van de Gehenna komen te staan.


Behandel anderen dus steeds zoals je zou willen dat ze jullie behandelen. Dat is het hart van de Wet en de Profeten.
Zie deze delen van Jezus' toespraak: Mat 5:22 en Mat 7:12.

dinsdag 29 juni 2010

Gods Gastvrijheid Bevrijdt en Nodigt uit


Gods Gastvrijheid

bevrijdt mij van mijn leven
waarin ik gevangen zit in het middelpunt

en

nodigt ons uit voor een leven in Gods gezin
met Jezus als middelpunt.

maandag 28 juni 2010

Jesus the Hero


Jezus is de held van de bijbel. Hij is de held van het drama dat zich ontvouwt in de bijbel en dat het alternatief is voor andere drama's die ons tegemoetkomen in onze cultuur en omgeving.

Op de weblog van Ard van der Lugt vond ik dit interview met Ray Ortlund:


Wie Ray Ortlund te droog vind, kan altijd nog bij Kirk Franklin terecht.

donderdag 24 juni 2010

Het geloof van Jezus (2)


De HSV spreekt in Galaten 2:16 onbekommerd over het geloof van Jezus. Helaas is de HSV niet consequent en lijkt ze terug te schrikken. Mijn papieren versie van de HSV heeft de uitdrukking geloof van Jezus Christus namelijk vaker dan de tekst die op dit moment online beschikbaar is. 

In Galaten 3:22 vertaalt mijn papieren HSV pistis Christou Iesou met geloof van Christus Jezus:
Maar de Schrift heeft alles onder de zonde opgesloten, opdat de belofte uit het geloof van Jezus Christus aan de gelovigen gegeven zou worden.
In de online versie is het echter geloof in Jezus Christus. In Romeinen 3:21-22 werd ook op papier voor deze vertaling gekozen:
Maar nu is zonder de wet gerechtigheid van God geopenbaard, waarvan door de wet en de profeten is getuigd: namelijk gerechtigheid van God door het geloof in Jezus Christus, tot allen en over allen die geloven, want er is geen onderscheid.
De uitdrukking is echter ook hier pistis Christou Iesou. Dus waarom niet zo vertaald:
Maar nu is zonder de wet gerechtigheid van God geopenbaard, waarvan door de wet en de profeten is getuigd: namelijk gerechtigheid van God door het geloof van Jezus Christus, tot allen en over allen die geloven, want er is geen onderscheid.
Deze vertaling zou concordant zijn (consequent vertaald) - volgens mij een belangrijk vertaalprincipe van de HSV. Ze is ook geen noviteit; de King James Version, zeg maar de Statenvertaling van de Engelstalige wereld, doet het al eeuwen zo.

Bovendien geeft deze vertaling een goede betekenis aan de tekst. God had Abraham uitgekozen om zijn volk te zijn en om tot zegen te zijn voor de volken (Genesis 12:1-3). Zijn nakomelingen waren bedoeld tot licht voor de volken. Maar Israël verwierp God. Ze werden geen licht voor de volken, ze werden net als de volken. Gods oplossing werd deel van het probleem. Vanwege hen werd Gods naam gelasterd (Romeinen 2:17-29). Doet hun ontrouw nu Gods trouw teniet (Romeinen 3:1-4)? Nee, want nu is er een Israëliet gevonden die trouw is aan Gods beloften. Een Israëliet die Gods licht laat zien aan de volken: Jezus. Door Jezus' trouw toont God zijn gerechtigheid - zijn trouw aan de beloften van het verbond.

Gods gerechtigheid uitleggen als Gods verbondstrouw roept wel een nieuwe serie vragen op, want met die uitleg belanden we in het gesprek rond de zogenaamde New Perspective on Paul. En de HSV zal zich wel niet in die discussie willen mengen. De uitleg hierboven vond ik echter in Tim Chester - The ordinary hero (pagina 28-29) en hij geeft in het volgende paper een gebalanceerde kritiek op de New Perspective on Paul. Dus kom op HSV-vertalers, wees niet bang.

woensdag 23 juni 2010

Eten, bidden, beminnen

In Trouw een mooi artikel over eten, bidden en beminnen:
Ze lezen zowel de krant als de Bijbel, ze hebben een baan en een gezin en werken daarnaast voor illegalen, daklozen en bedelaars. Katholieke leken die behalve eten ook vriendschap en medemenselijkheid geven – Sant Egidio is een begrip in Italië.

Tegen half negen ’s avonds loopt de Basiliek van Santa Maria in Trastevere vol. Via het schilderachtige Piazza Sant Egidio in de Romeinse wijk komen dertigers, veertigers en vijftigers af op de vespermis; de dankzegging voor wat God die dag heeft gegeven. Het evangelie, een korte preek maar vooral het goddelijk mooie gezang zorgt voor volle banken.

Een groot deel van de kerkgangers is lid van de Sant Egidio-beweging – ze gaan naar de kerk, lezen de Bijbel en naast hun reguliere baan koken ze in de gaarkeuken, houden de administratie bij of geven Italiaans aan illegalen.
Klik hier om verder te lezen.

Met dank aan Daniel de Wolf.

Het geloof van Jezus

De HSV (ik bedoel HSV - de Herziene Statenvertaling) is af en toe spannender vertaald dan de NBV. Vergelijk de volgende twee teksten maar eens:

Galaten 2:15-15 in de NBV
15 Hoewel wij Joden van geboorte zijn en geen zondaars uit andere volken, 16 weten we dat niemand als rechtvaardige wordt aangenomen door de wet na te leven, maar door het geloof in Jezus Christus. Ook wij zijn tot geloof in Christus Jezus gekomen om daardoor, en niet door de wet, rechtvaardig te worden, want niemand wordt rechtvaardig door de wet na te leven.
En nu Galaten 2:15-16 in de HSV:
15 Wij, die van nature Joden zijn, en geen zondaars uit de heidenen, 16 weten dat een mens niet gerechtvaardigd wordt uit werken van de wet, maar door het geloof van Jezus Christus. En ook wij zijn in Christus Jezus gaan geloven, opdat wij gerechtvaardigd zouden worden uit het geloof van Christus en niet uit werken van de wet. Immers, uit werken van de wet wordt geen vlees gerechtvaardigd.
De HSV spreekt dus over het geloof van Jezus Christus. Lees je dat goed? Het geloof van Jezus? Geloofde Jezus? 

Het geloof van Christus Jezus is een vertaling die "technisch" mogelijk is. In het Grieks staat er immers pistis Christou Iesou. en niet pistis en Christooi Iesou. Die laatste uitdrukking vind je bijvoorbeeld in Gal 3:26. Pistis Christou Iesou vertalen als het geloof van Jezus Christus heeft de laatste jaren sterkere papieren heeft gekregen.  De vooraanstaande Pauluskenner Richard Hays maakte een sterke casus voor deze vertaling, die bijvoorbeeld ook door Tom Wright is overgenomen. Geloof staat hier niet voor geloofsovertuiging, laat staan dat geloof hier het tegenovergestelde van zeker weten betekent. Geloof staat voor trouw en gehoorzaamheid.

Opmerkelijk genoeg klinkt deze vertaling behoorlijk orthodox: door Jezus trouw en gehoorzaamheid worden wij gered. Zo orthodox, dat zelfs Lutherse theologen er mee uit de voeten kunnen. Ik vraag me dus af, waarom de online versie van de HSV op dit punt afwijkt van de versie die ik in druk heb. Online is immers de eerste "geloof van Jezus Christus" weer ouderwets "geloof in Jezus Christus" vertaald.

P.S. Voor Lutheranen is een uitleg van Galaten die in het verlengde van Luther ligt, de lakmoesproef van orthodoxie. Galaten vormt het centrum van de Lutherse uitleg van de bijbel. De centrale vraag bij elke bijbeluitleg is voor hen: blijft het sola gratia?

dinsdag 22 juni 2010

Ubuntu op de werkplek


Daniel Timmerman en Arnold Huijgen bloggen over alles wat de praktische kanten van het predikantswerk betreft. Ze beogen professionalisering van het predikantswerk. Daniel schreef inmiddels blogs over GTD en gmail.

Als het gaat om mijn automatisering, ben ik aanhanger van opensource - dus zo min mogelijk Microsoft en Apple - op mijn desktop draait Ubuntu. Stabiel(-er), snel(-ler) en voorzien van alles wat ik nodig heb. Met Ubuntu krijg je een hele bibliotheek aan gratis software beschikbaar, allemaal opensource, allemaal professionele kwaliteit. OpenOffice.Org als kantoorpakket (tekstverwerken, presentaties maken en rekenen), Thunderbird en Firefox zijn mijn toegang tot het web. Mijn GTD draai ik op ThinkingRock. Mindmaps maak ik in View Your Mind. Verder ook geen gezeur meer met virusscanners en voor bijna al je vragen kun je terecht op fora.

Wie niet helemaal computer analfabeet is en geen spelletjes doet op zijn pc, kan ik Ubuntu aanbevelen. Begin eventueel dual-boot. Dat heb ik ook gedaan. Al snel wilde ik niet meer terug - die eindeloze updates van MS, dat lange opstarten, pfff. 

Dit weekend ben ik weer een stapje losser van Microsoft. Dat is een wat technischer verhaal. Bibleworks draaide ik al in Wine, Libronix heb ik nu aan de praat in Virtualbox. Voor dat laatste heb ik wel een XP licentie voor 10 euro gekocht. Inmiddels draait mijn laatste MS toepassing ook gewoon op mijn Ubuntu desktop in XP-venstertjes.

maandag 21 juni 2010

"Boring as Hell" of "Preken alsof we vijanden hebben"


Als volgelingen van Jezus is het enorm belangrijk om te vieren. Maar dan wel goed vieren. In Preaching as though we had enemies legt pacifist Stanley Hauerwas uit wat hij daarmee bedoeld. Preken moeten niet boring as hell zijn. We moeten preken alsof we vijanden hebben


Hier eerst drie quotes.Lees in ieder geval de tweede. Onderaan deze blog een link naar het hele artikel.

Allereerst beschrijft Hauerwas onze situatie (het probleem):
The moral threat is not consumerism or materialism. Such characterizations of the enemy we face as Christians are far too superficial and moralistic. The problem is not just that we have become consumers of our own lives, but that we can conceive of no alternative narrative since we lack any practices that could make such a narrative intelligible. Put differently, the object of modernity was to produce people who believe they should have no story except the story they choose when they have no story. Such a story is called the story of freedom and is assumed to be irreversibly institutionalized economically as market capitalism and politically as democracy. That story and the institutions that embody it is the enemy we must attack through Christian preaching.
I am aware that such a suggestion can only be met with disbelief. You may well think I cannot be serious. Normal nihilism is so wonderfully tolerant. Surely you are not against tolerance? How can anyone be against freedom? Let me assure you I am serious, I am against tolerance, I do not believe the story of freedom is a true or good story. I do not believe it is a good story because it is so clearly a lie. The lie is exposed by simply asking, "Who told you the story that you should have no story except the story you choose when you have no story?" Why should you let that story determine your life? Simply put, the story of freedom has now become our fate.
En dan wat de kerk volgens Hauerwas in antwoord hier op heeft gedaan:
God has entrusted us, His Church, with the best story in the world. With great ingenuity we have managed, with the aid of much theory, to make that story boring as hell.
Dit is dus de uitdaging:
... hopefully God is inviting us again to engage the enemy through the godly weapons of preaching and sacrament. I pray that we will have the courage and humility to fight the enemy in Walter Rauschenbusch's wonderful words, with "no sword but the truth." According to Rauschenbusch, "such truth reveals lies and their true nature, as when Satan was touched by the spear of Ithuriel. It makes injustice quail on its throne, chafe, sneer, abuse, hurl its spear, tender its goal, and finally offer to serve as truth's vassal. But the truth that can do such things is not an old woman wrapped in the spangled robes of earthly authority, bedizened with golden ornaments, the marks of honor given by injustice in turn for services rendered, and muttering dead formulas of the past. The truth that can serve God as the mightiest of his archangels is robed only in love, her weighty limbs unfettered by needless weight, calm-browed, her eyes terrible with beholding God." May our eyes and our preaching be just as terrible. Indeed, may we preach so truthfully that people will call us terrorists. If you preach that way you will never again have to worry about whether a sermon is "meaningful."
Link naar het hele artikel vind je hier. Klik je op de link, dan vind je John Pipers mening over dit essay.

vrijdag 18 juni 2010

God en elkaar liefhebben (9) - Samenvatting


In een serie blogs heb ik geprobeerd kort uit een te zetten, wat de opdracht voor Jezus volgelingen is. Kort samengevat: God en elkaar liefhebben door te vieren, te volgen en te vertellen.

Hier de blogs op een rijtje:
  1. God, elkaar en de ander is een relatie teveel.
  2. De ander liefhebben is God liefhebben (buiten naar binnen is boven naar beneden).
  3. De verdeling boven, binnen, buiten leidt tot dichotomie.
  4. God en elkaar liefhebben is onze opdracht en onze identiteit.
  5. Vieren, volgen en vertellen werken onze opdracht uit.
  6. Vieren doet ons beseffen dat we door Jezus deel uitmaken van Gods verhaal.
  7. Volgen is leven volgens het script van Gods verhaal.
  8. Vertellen is mensen vertellen wat en waarom met als doel hen uit te dagen om ook deel te worden van Gods huisgezin.
Hoe nu verder?


Alle delen kunnen concreter worden. Dat kan in de blog-o-sphere door ze te koppelen aan alles wat er al is. Wat is bijvoorbeeld de relatie tussen vieren, volgen en vertellen en die bekende trits belong, believe, behave? Een paar maanden geleden suggereerde Daniel me, dat hij verbanden zag. Ik zie wat betreft vieren verbanden met Tom Wright, Stanley Hauerwas en de biblical theology movement naar voren brengt. Vertellen ligt dicht bij wat ik bij Tim Chester, Tim Keller en de gospel-centered beweging lees.


De proof of the pudding zou voor mij de praktijk zijn. Is dit een leuk denkmodel voor mij, of zou je hier ook in de praktijk mee uit de voeten kunnen? Het is makkelijk om "God, elkaar en de ander" te bekritiseren, maar laat ik dit gezegd hebben: dat is proven technology. Dus de lakmoesproef: werkt dit in de praktijk?

donderdag 17 juni 2010

God en elkaar liefhebben - door te vertellen (8)


Samen Jezus volgen betekent God en elkaar liefhebben. Deze ene opdracht doen we door te vieren, te volgen en te vertellen. Vandaag een toelichting op het laatste werkwoord van deze trits.


Vertellen is aan buitenstaanders vertellen wat en waarom met als doel hen uit te dagen om ook deel te worden van Gods huisgezin.


In volgorde. Vieren ontdekt en viert het verhaal. Volgen leeft en beleeft het verhaal. Vertellen geeft door en daagt uit. Zo is er dus een logische volgorde en cohesie tussen de drie gekozen woorden.

Vertellen is wat David Bosch in Transforming Mission omschrijft als evangeliseren:
Evangelism is the proclamation of salvation in Christ to those who do not believe in him, calling them to repentance and conversion, announcing forgiveness of sins, and inviting them to become living members of Christ's earthly community and to begin a life of service to others in the power of the Holy Spirit
Vandaar, dat ik eerst verkondigen als werkwoord had gekozen.

Ik gebruik nu het woord vertellen, omdat het wat alledaagser is. Maar ook, omdat het mij juist gaat om het alledaagse. Niet de massieve proclamatie op de markt, maar de uitleg en uitdaging bij de afwas. Chester en Timmis noemen dit ordinary life with gospel intentionality:
One of our catchphrases is “ordinary people living ordinary life with gospel intentionality.” It means doing the chores, having meals, watching sports, and so on with an intention to talk about Jesus, to pastor one another with the gospel, and to share that gospel with unbelievers. 
Hier een link met nog meer voorbeelden. Vertellen moet dus vooral het evangelie van alledag zijn, gekoppeld aan ons dagelijks bestaan vertelen wat dat met God en het goede nieuws van Jezus heeft te maken. Wat heeft ons eten met het evangelie te maken, wat ons werk wat onze relaties, wat onze tijdsbesteding.

woensdag 16 juni 2010

God en elkaar liefhebben (7) - door te volgen


Samen Jezus volgen betekent God en elkaar liefhebben. Deze ene opdracht doen we door te vieren, te volgen en te vertellen. Vandaag een toelichting op het tweede werkwoord: volgen. Als vieren gericht is om God en elkaar te vertellen wat het script is, in Gods verhaal stappen is, dan is volgen leven volgens het script van het Koninkrijk. 


Jezus volgen omvat “het oude” elkaar en de ander liefhebben, maar het is meer. Jezus volgen omvat ons hele leven, zondag, maandag tot en met vrijdag en zaterdag. Jezus volgen heeft met ons werk, onze werkhouding, met school en onze leerhouding te maken. Jezus volgen heeft te maken met onze vriendschappen, onze huwelijken, onze buren. Volgen heeft te maken met ons uitgavepatroon en ons inkomstenpatroon. 


Dit werkwoord volgen zorgt er dus voor dat we niet vervallen in de dichotomie heilig en profaan. Een risico wat wel levensgroot aanwezig is bij de drieslag God, elkaar en de naaste volgen. Tegelijkertijd laat dit werkwoord zien dat de uitdaging enorm is: want hoe volgen we Jezus in de 21e eeuw? Met alle vragen rondom multiculturaliteit, relaties, milieu, individualisme en vrijblijvendheid, economie, enzovoorts. Zoveel vragen. De vinger komt zo op de goede plek te liggen. Dat kan beangstigend zijn, maar dat liever dan de struisvogel die zich terugtrekt op het veilige kerkelijke terrein van verkondiging, pastoraat en diakonaat en de rest van het leven overlaat aan de willekeur.


Hoe kort deze blog dus ook is, volgen levensomvattend.

dinsdag 15 juni 2010

God en elkaar liefhebben (6) - door te vieren

Samen Jezus volgen betekent God en elkaar liefhebben. Deze ene opdracht doen we door te vieren, te volgen en te vertellen. Vandaag een toelichting op het eerste werkwoord: vieren. 


Vieren is doop en avondmaal, bijbellezen, lofprijzing, bijbelstudie, enzovoorts (nb: klik hier voor deel 1 van deze serie).

Vieren is alles wat primair erop gericht is te vieren dat Jezus Heer is.

Vieren is alles wat ons laat beseffen dat we deel uitmaken van Gods verhaal. Alles wat ons het script van Gods Koninkrijk laat ontdekken. Alles wat ons helpt ontdekken dat we onderdeel zijn van Gods symfonie in vijf, of zo je wilt zes delen: schepping, zondeval, Abraham en Israël, (de intertestamentaire periode,) Jezus, de kerk. Wij zijn door Jezus opgenomen in een verhaal dat is begonnen met de schepping van hemel en aarde en uitloopt op een nieuwe hemel en aarde, de plaats waar God mensen en volken uitnodigt bij hem aan tafel, met Jezus als gastheer.

Ik kies voor het woord vieren, omdat de bijbel een goed verhaal vertelt. In verdriet treuren wij, maar niet als mensen zonder hoop.


Ik kies ook voor het woord verhaal. Voor sommige mensen besmet met de connotatie dat verhaal betekent, dat het niet echt gebeurd is. Maar ik vind, dat we ons het goede niet moeten laten ontnemen. Voor wie moeite met het woord heeft, lees deze blog-entry of kijk in de literatuur hieronder. Verhaal staat niet tegenover waarheid of echt gebeurd. Verhaal staat tegenover tijdloze propositie. De narratieve benadering van de werkelijkheid staat tegenover een beschrijving die uitgaat van een eeuwige, onveranderlijke werkelijkheid.


Doop en avondmaal zijn handelingen die ons heel bewust in Gods verhaal introduceren.


Tom Wright heeft me geleerd, dat bijbellezen ook lofprijzing is. Bijbelstudie en bijbellezen zijn niet alleen bedoeld voor mij om er wat uit te halen. Ze zijn ook gericht op God. Ze zijn als de mooie verhalen die mensen ophalen op een jubileum. Natuurlijk kent de jubilaris de verhalen. Maar het ophalen van herinneringen verhoogt juist de feestvreugde. Juist daarmee laat je zien hoe zeer je met elkaar verbonden bent en de ander liefhebt.


Ik denk, dat goed vieren ons vormt naar Gods verhaal. Goed vieren helpt ons - door de Heilige Geest - te zien dat dit Gods werkelijkheid is en dat hij ons vraagt om ons hierin in te passen.

Achtergrondmateriaal:
Goheen and Bartholomew – The Drama of Scripture
Chris Wright – The Mission of God

maandag 14 juni 2010

God en elkaar liefhebben (5) - vieren, volgen, vertellen


Op zoek naar een missie voor je kerk? Probeer deze: God en de ander liefhebben. Maar nu de praktijk. Hoe doen we dat als volgelingen van Jezus? Omdat dit één opdracht is en niet twee moeten we niet proberen te zoeken naar activiteiten die of exclusief gericht op God zijn of exclusief gericht op onze naast. Ik stel een verdeling in drie werkwoorden voor:
  • Vieren
  • Volgen
  • Vertellen
Inderdaad, deze werkwoorden komen wat uit de lucht vallen. In komende blogs hoop ik te laten zien, dat ze niet zomaar gekozen zijn en een gezamenlijke achtergrond hebben.

Inderdaad, driemaal een 'v'. Dat maakt het makkelijk om te onthouden. Hoera ;-). In plaats van vertellen had ik eerder verkondigen. Maar, vertellen is net wat meer gewone taal. In plaats van vieren kun je ook vormen gebruiken, dat zal straks bij de uitwerking blijken. Maar vieren is net wat feestelijker.


De uitwerking van deze werkwoorden overlapt gedeeltelijk met de uitwerking boven, binnen en buiten. Maar ze willen geen uitwerking zijn van de drie relaties God, elkaar en de ander. Integendeel, op die driedeling ben ik juist tegen. Elk werkwoord is een uitwerking van beide relaties God en de naaste. Bovendien hoop ik dat deze woorden geen scheiding tussen heilig en profaan veroorzaken (wat bij boven, binnen, buiten wel op de loer ligt).

zaterdag 12 juni 2010

God en elkaar liefhebben (4) - identiteit en opdracht

Op zoek naar een missie voor je kerk? Het kan een proces van jaren zijn. Maar het kan stukken sneller. Jezus heeft zijn volgelingen al een opdracht gegeven: God en elkaar liefhebben. Of, zo je wilt: God en de ander liefhebben.

Allereerst: dit is één opdracht, niet twee. Dus niet 1) God liefhebben en 2) je naaste liefhebben, maar 1) God en elkaar liefhebben.

Ik ben deze serie blogs begonnen met een anders geformuleerde opdracht, de opdracht God, elkaar en de ander lief te hebben. Daardoor hebben we nu scherp dat deze opdracht, God en de naaste liefhebben, haaks staat op ons gevoel. Deze kortere opdracht legt juist haarfijn uit wat er mis is met ons: we willen de ander niet liefhebben, laat staan onze vijand. Maar dat is nu juist wat Jezus van ons vraagt:
Mat 5:43 Jullie hebben gehoord dat gezegd werd: “Je moet je naaste liefhebben en je vijand haten.” 44 En ik zeg jullie: heb je vijanden lief en bid voor wie jullie vervolgen, 45 alleen dan zijn jullie werkelijk kinderen van je Vader in de hemel. Hij laat zijn zon immers opgaan over goede en slechte mensen en laat het regenen over rechtvaardigen en onrechtvaardigen. 46 Is het een verdienste als je liefhebt wie jou liefheeft? Doen de tollenaars niet net zo? 47 En als jullie alleen je broeders en zusters vriendelijk bejegenen, wat voor uitzonderlijks doe je dan? Doen de heidenen niet net zo? 48 Wees dus volmaakt, zoals jullie hemelse Vader volmaakt is.
Dit is wat God van ons vraagt: God en onze naaste liefhebben, of die naaste nu volksgenoot, geloofsgenoot, vriend of vijand is.

Deze opdracht vertelt niet alleen wat we moeten doen. Ze vertelt ook wie we zijn. In de woorden van Steve Timmis van The Crowded House: “God made us to be lovers: lovers of God and lovers of others.” Ik heb hier nog geen goede Nederlandse vertaling voor. Minnaar klinkt me te gemaakt. Liefhebbers klinkt niet als Nederlands. We are lovers. Dat klinkt, maar blijft Engels. Maar ook zonder goede vertaling is duidelijk, dat deze opdracht ook onze identiteit vastlegt.

Nu komt als vanzelf de vraag: hoe doen we dat? Hoe hebben we God en de ander lief?

P.S. dit is deel vier in een hele serie (hier vind je deel 1, deel 2 en deel 3).

vrijdag 11 juni 2010

God en elkaar liefhebben (3) - een dreigende dichotomie


Meer dan eens omschrijven kerken zichzelf met behulp van drie relaties: God, elkaar en de ander. Dit is de derde in een serie blogs waarin ik kanttekeningen bij deze drieslag plaats en een alternatief bied (zie hier voor deel 1 en deel 2) .

Als een kerk haar identiteit goed weet vast te leggen, kan een gemeentelid die identiteit ook voor zijn eigen leven gebruiken. Hij/zij is immers deel van het lichaam, lid van Gods huisgezin. De opdracht voor Gods huisgezin geldt ook voor haar leden. Hier laat de verdeling boven, binnen, buiten, vertaald in God, elkaar en de naaste liefhebben een enorme lege ruimte achter.

Wat als je gaat werken? Dat zou een gemeentelid zomaar kunnen overkomen ;-) Is dat dan God liefhebben, of elkaar liefhebben of de naaste liefhebben? En als je naar school gaat? Is dat boven, of binnen of buiten? Kortom: hoe zit het met zes van de zeven dagen van de week? Waar vallen ze onder? Als je deze drie relaties in werkwoorden hebt uitgewerkt die je graag gescheiden van elkaar houdt, dan kom je in de knoei. Is werken evangeliseren? Is school God liefhebben?

Is werken onderdeel van het kerkenwerk? Moet "de kerk" beslissende zeggenschap hebben over jouw schoolkeuze? Nee, maar een gemeenschap van volgelingen van Jezus die haar identiteit beperkt tot kerkelijke activiteiten bevestigt de dichotomie die al leeft in het hart van veel van haar leden. De dichotomie die de wereld verdeelt in heilig en profaan. Bidden en bijbellezen zijn heilig, uitgaan en autorijden zijn dat niet. Een pastoraal gesprek heeft met God te maken, maar boodschappen en televisiekijken niet. Ik vroeg aan een groep jongeren: "Heeft school met God te maken?" "Ja," antwoordde een van hen: "Want ik zit op een christelijk school." De implicatie was natuurlijk, dat als de school niet christelijke was geweest, school niet met hem te maken had. Het is een dichotomie die bevestigt, dat waar het in de kerk over gaat niets met het gewone leven heeft te maken. Maar net zoals er maar een mensheid is, is er ook maar een wereld en een Koninkrijk.

Hier wreekt zich wellicht ook dat we kerk teveel als instituut benaderen. Maar kerk is gemeenschap. Kerk is het huisgezin van God. Kerk, dat zijn de volgelingen van Jezus. En wat vraagt Jezus zijn volgelingen om te doen? Wat is hun opdracht? Pas op het moment dat we die opdracht helder hebben, krijgen we focus op wat een kerk als instituut kan betekenen.

donderdag 10 juni 2010

God en elkaar liefhebben (2) - buiten naar binnen is boven


Meer dan eens omschrijven kerken zichzelf met behulp van drie relaties: God, elkaar en de ander. Dit is de tweede in een serie blogs waarin ik kanttekeningen bij deze drieslag plaats en een alternatief bied.

Na de drieslag God, wij en zij nemen kerken vaak een volgende stap, door de de drievoudige relatie uit te breiden. God, wij en zij wordt God, elkaar en de naaste liefhebben. En zo doemen al snel drie clusters van activiteiten op. God liefhebben wordt de kerkdienst en de persoonlijke omgang met God. Elkaar liefhebben wordt alles wat met onderlinge zorg te maken heeft, kringenwerk, jeugdwerk, enzovoorts. De ander liefhebben vertaalt zich in evangelisatie of zorg voor mensen van buiten.

De charme van de drieslag is voor velen, dat activiteiten exclusief aan de relaties eraan gekoppeld kunnen worden. Maar, Jezus ziet juist in de zorg voor de vreemdeling de liefde voor hemzelf terug; Mat 25. Cluster 3 is cluster 1... Nog een voorbeeld: tollenaars en zondaren waren buiten, maar Jezus haalde hen naar binnen, zat met hen aan tafel. Cluster 3 is cluster 2. 

In plaats van God, wij en zij, wordt ook deze drieslag gebruikt: boven, binnen en buiten. Jezus laat juist zien dat buiten vaak binnen is en dat buiten naar binnen halen juist boven is. Dat was het Koninkrijk, dat van boven naar beneden (!) kwam.

Moraal: wanneer je werkt met relaties, probeer activiteiten dan niet exclusief aan relaties te koppelen. 

dinsdag 8 juni 2010

God en elkaar liefhebben (1) – een relatie teveel


Kerken bezinnen zich op hun identiteit: wie zijn we? Meer dan eens omschrijven ze zichzelf met behulp van drie relaties: God, elkaar en de ander. Deze drieslag is onder meer bekend door Marius Noorloos en zijn werkboek Leven uit de bron.

Ik ga niet in op het werk van Noorloos. Maar in deze serie blogs plaats ik wel kanttekeningen bij de drieslag en bied ik een alternatief.

God, elkaar en de ander. Op het oog een verhelderend onderscheid: God, de gemeente en de mensen buiten de gemeente. Of anders geformuleerd: boven, binnen en buiten. Zo ziet de wereld vanuit het perspectief van de kerk er uit.

Drie relaties: God, wij en zij. Toch is dat een relatie teveel. Iemand vroeg Jezus: “Wie is mijn naaste?” Jezus vertelde het verhaal van de barmhartige Samaritaan. Vijand helpt volksgenoot. Zijn vraag: “Wie is de naaste geweest?” Jezus geeft maar twee relaties: God en de naaste. Daarmee gaat hij tegen de verwachting van zijn volk in. Het is niet eerst wij en dan zij. Het is niet eigen volk eerst. Het is niet eerst de uitverkorenen en daarna de rest. Er is maar een mensheid. Het is God en wij. Dat is Jezus' antwoord op de opmerking van de man die eerst had verteld, dat er maar een opdracht is: God en de naaste liefhebben. "Ja," zegt Jezus: "Je hebt gelijk. En er is maar een soort naaste, niet twee."

Kortom: er zit iets tegendraads zelfs iets polemisch in Jezus' uitleg en juist dat mist in de drievoudige relatie God, elkaar en de ander. Dat is teveel wij en zij. Het is te braaf, te conformistisch. Jezus is juist gekomen om menselijke tegenstellingen; man-vrouw, arm-rijk, blank-zwart, hoogopgeleid-ongeletterd, Nederlander-Turk te verzoenen. In onze tijd van scheiding is het belangrijk om op dat tegendraadse nadruk op te leggen.

Maar er zijn toch christenen en niet christenen? Inderdaad, en een van de belangrijkste kenmerken van een christen is nu juist, dat hij/zij erkent dat er maar een Heer en een mensheid is. Een kenmerk van een christen is, dat hij erkent dat er geen aanziens des persoons bij God is. Een volgeling van Jezus moet zelfs zijn vijanden liefhebben. Kortom, ik zou bijna zeggen, kenmerkend voor een christen is dat hij weerstand voelt tegen die verdeling God, wij en zij.

P.S. Jezus' uitleg is ook in de lijn met het oorspronkelijke gebod; zie Lev 19:18Lev 19:34 en zeker Lev 19:34.

Lees hier alle blogs over dit onderwerp: http://eenkleineprofeet.blogspot.nl/2010/06/god-en-elkaar-liefhebben-10.html