donderdag 13 oktober 2011

Schrijft Boyd meer dan brieven aan sceptische vaders?

Greg Boyd schreef met Brieven van een scepticus een populair christelijk boek. Greg kwam tot geloof, maar zijn vader bleef sceptisch. Totdat hij op zeventigjarige leeftijd een briefwisseling begon met zijn zoon Greg. Die briefwisseling is in een boek gegoten. Alle sceptische vragen vinden er een plaats:
  • Waarom heeft het christendom zoveel leed aangericht?
  • Waarom is er zoveel leed in de wereld?
  • Waarom heeft God je moeder niet in leven gelaten?
  • Hoe kun je nu geloven dat een mens uit de dood is opgestaan?
  • Wat moeten we met de boeken van andere godsdiensten?
  • Enzovoorts.
Allemaal met antwoorden, die in ieder geval voor veel christenen bevredigend zijn. Voor Gregs vader trouwens ook, want die kwam tot geloof. 

Standaardboekje? Standaardschrijver? Niet cool? Toch wel: in een brief van Greg stond een zinnetje, dat hevige discussies opriep. Het was een zinnetje in een antwoord op de vraag of God weet wat er in de toekomst gebeurt:
Als God ons vrijheid geeft, scheppen wij de werkelijkheid van onze besluiten door ze te nemen. En zolang wij die besluiten niet nemen, bestaan ze gewoon niet. En valt er dus niets over te weten. ... Dus kan God de goede en verkeerde beslissingen van de mens die Hij schept niet van te voren kennen, totdat Hij ze schept en zij op hun beurt hun beslissingen 'scheppen'.
Waar de calvinist zegt, dat er niets buiten God om gebeurt omdat God almachtig is (en dus ook alwetend over de toekomst). Waar de arminiaan zegt, dat er niets in de toekomst gebeurt zonder dat God het al wist, omdat God alwetend is. Daar zegt Boyd, dat God niet alles weet over de toekomst.

De toekomst is in zekere zin open, ook voor God. En daarom kan God ook spijt hebben van beslissingen die hij heeft genomen. God kiest Saul als koning, maar is later teleurgesteld over zijn keus. God kan teleurgesteld worden in zijn verwachtingen en besluit tot de zondvloed. Enzovoorts. Als God alwetend over de toekomst is, is het op het eerste gezicht nogal vreemd om te spreken over Gods spijt - hij wist het toch al van te voren? Daarom grijpen veel bijbeluitleggers terug op de technische term "anthropomorfisme"; naar de mens gesproken had God spijt, maar "in het echt" niet. De manier waarop Boyd uitleg geeft lijkt die kunstgreep (?) te voorkomen.

Maar is God dan nog alwetend? Volgens Boyd wel. Als eerste: je kunt alleen weten wat bestaat en de toekomst bestaat niet, dus daar valt ook niets over te weten. Als tweede: God kent wel alle mogelijkheden en handelt vanuit die mogelijkheden. Sommigen zeggen, dat Boyd een extreme vorm van arminianisme vertegenwoordigt. Ik zou denken, dat hij juist een tussenpositie inneemt. Waar God volgens de calvinist de toekomst predestineert en volgens de arminiaan kent, kent God volgens Boyd alle mogelijke toekomsten.

Theoretische discussie? Op het oog misschien, maar denk eens aan de volgende onderwerpen:
  • Gebed - wat "doet" gebed? Volgens de calvinist, de arminiaan en de open theist (de technische naam voor de theologische positie van Boyd)?
  • Vrije wil - wat betekent dat? Volgens de calvinist, de arminiaan en de open theist?
  • Lijden - waar liggen verantwoordelijkheden? Volgens de calvinist, de arminiaan en de open theist?
Mocht je denken, dat Boyd zomaar een balletje opgooit... Kijk dan maar eens op zijn website (let op naam!). Google op "'open theism' Bodyd". Combineer Boyd eens met Piper (beiden baptist, beiden predikant in Minneapolis), en je vindt een heftige discussie over een ingestorte brug in hun woonplaats en Gods rol daarbij. Kijk eens wat voor boeken Boyd heeft geschreven op Amazon. En onderzoek eens voor je zelf wat de consequenties zijn van Open Theism.

2 opmerkingen:

Daniel de W zei

En profetie dan? Dat lijkt me toch een weten van wat er in de toekomst gaat gebeuren, zonder dat dat al bestaat...

eenKleineprofeet zei

Of betekent het, dat God machtig genoeg is om tot stand te brengen wat hij zegt? Dat is ook de issue in Jes 40-48. Daar ligt een sterke nadruk op Gods macht. Die hoofdstukken kun je uitleggen vanuit alwetendheid en almacht, maar misschien ook juist wel vanuit macht. Carson (zie mijn volgende blog) maakt juist daar mogelijk een karikatuur van open theisme.

Groeten,

Pieter