woensdag 18 augustus 2010

Niet kerk-doen maar kerk-zijn

Moe van kerk-doen en kerk-spelen? De vraag komt dan vanzelf op: moeten kerken wel in eerste instantie doelgericht zijn? Of moeten we beginnen met  kerk-zijn i.p.v. kerk-doen? Stuart Murray, autoriteit op het gebied van gemeenteplanting (check bijvoorbeeld hier), denkt in zijn boek Planting Churches het laatste. Hier een uitgebreide quote (in mijn vertaling):
Er is een aantal fundamentele zaken van belang voor alle nieuwe kerken – en trouwens ook voor veel bestaande kerken, indien deze niet goed aan de orde zijn gekomen bij hun ontstaan. Zo vooronderstellen verschillende tradities al verschillende zaken. De ene traditie een geloofsbelijdenis, een andere een bepaalde manier van kerktoezicht of juist afwezigheid daarvan. We kunnen hier niet ingaan op de legitimiteit of de waarde hiervan. Maar, we willen hier wel ingaan op andere zaken die generiek en aantoonbaar fundamenteler zijn – de onderling gerelateerde dimensies van visie, waarden, doelen en ethos. Omdat ze onderling gerelateerd zijn, zijn sommigen geneigd te denken dat het er niet toe doet waar we beginnen (en in de praktijk evolueren ze ook als ze naast elkaar worden gezet). Maar kerken, die een dimensie prioriteit geven boven de andere ontwikkelen zich wel vaak behoorlijk verschillend.

Er is de laatste jaren veel aandacht besteed, tenminste in sommige delen van de evangelicale kerk, aan het doelgerichte model, zoals dat in het werk van Rick Warren naar voren komt. Ik word vaak gevraagd wat ik van dit model vind en daarop antwoord ik genuanceerd. Het is enerzijds een heldere en aantrekkelijke verwoording van de principes die Church Growth kringen voorstaan. Kerken kunnen er hun voordeel mee doen en doelgerichter en selectiever worden in hun activiteiten. Maar ik ben voorzichtiger als het gaat om een aantal van haar theologische en culturele aannames. Ik verzet me tegen het idee, dat kerken gedreven worden door een doel of iets anders. En ik ben er ook niet van overtuigd, dat kerken op doelen gefundeerd moeten worden.

Zou het kunnen dat het prioriteit geven aan doelen de neiging tot activisme in veel evangelicale kerken zowel verraadt als bevordert? Kerkplanters moeten de fundamentele vraag stellen: “Waar is deze kerk voor?” Kerkplanting kan niet anders dan tot deze vraag leiden en voorkomt dat de kerk terugvalt in onderhoudsmodus en op zichzelf gericht raakt. Maar het is niet noodzakelijk, en waarschijnlijk zelfs niet behulpzaam, om met een mission statement of een samenvatting van de doelen van de kerk te beginnen. Wat zou de impact zijn wanneer we zouden starten met waarden, die meer gaan over zijn dan over doen, of met visie, dat meer gaat over verbeelding dan over agenda’s?

Geen opmerkingen: