vrijdag 27 november 2009

De dromen van Andries en Daniel voor de kerk in 2030

Volgens Andries Knevel bestaat in 2030 de hoofdstroom van de kerken uit delen van de PKN, CGK, GKV en NGK zal bestaan (dit volgens het ND, voor verslagen op het Internet, kijk hier of hier). Zij groeien naar elkaar toe op basis van een missionaire visie. Waar baseert Knevel zich op?

Ik kan alleen spreken voor de NGK. Dit kerkverband schommelt met haar ledental iets boven de 30.000. Geboorteoverschot hoef je binnen een hoogopgeleid kerkverband als de NGK nauwelijks te verwachten. Echt numerieke groei is er dan ook nauwelijks, want behalve wat kerkelijk transferverkeer is er geen groei van buitenaf van echte betekenis. Op basis hiervan kun je dus geen groei in dit compartiment van "het hoofddeel" verwachten. Sterker nog, de NGK worstelt. De helft (40) van de NGK's heeft minder dan 200 leden. Vrijwel zonder uitzondering zijn deze gemeenten de afgelopen jaren gekrompen. In totaal met 20%. Statistisch extrapoleren is hachelijk, maar wie dit durft, wordt niet blij.

Volgens mij is de situatie in de GKV en de CGK niet veel anders: redelijk stabiel ledental landelijk, maar weinig missionaire groei en waarschijnlijk intern net zoveel "uitdagingen".

Maar Andries is niet gek. Waarom denkt hij dat dit toch "het hoofddeel" wordt? Misschien omdat hij de andere stromingen nog minder kansen toedicht? Wellicht. Maar misschien heeft hij zich wel laten inspireren door een artikel in Time. Volgens dit blad is het Neo-Calvinisme in een rij van tien ideeën die de wereld veranderen idee nummer 3. Het Neo-Calvinisme is in Nederland vooral bekend onder de namen van Tim Keller, John Piper en Mark Driscoll. En inderdaad, dat is missionair. Piper levert bijvoorbeeld al sinds heugenis een artikel aan Perspectives. Het is missional, want Kellers werk in Redeemer kent een bijna postmoderne veelkleurigheid. En het durft te confronteren (wellicht tot vervelens toe) via Driscoll. En wanneer CGK/NGK/GKV dit gedachtegoed zouden durven omarmen, wat relatief dicht bij hun eigen traditie staat... wie weet wat er dan mogelijk is.

Ik zou het wel leuk vinden. Inmiddels ben ik dan voorbij de speculatie over de redeneringen van Knevel en bij mijn eigen dromen aangekomen. Want, waarom vind ik het leuk? Omdat ik dan direct een verbinding heb met "de makkers van Daniel de Wolf" (zoals Andries ze typeerde).
Daniel ziet kleine, springlevende gemeenschappen van volgelingen van Jezus die willen leven in buurten en wijken. Ik denk, dat Tim Chester, als -ie Daniel zou kennen, zich ook een van zijn makkers zou noemen. Tim Chester is en actief in de wijk, kerkplanter, en gaat voor kleine, enthousiaste kerkjes. Tim is een van de schrijvers van Justice, Mercy and Humility, een boek met artikelen dat een van de grondslagen van het Micah Network is. En Tim is ook gereformeerd en deel van het Redeemer Netwerk. Niet dat de oplossing in de naam Tim zit, maar de verbinding ligt hier voor het oprapen.

Vragenderwijs:
how do we make this happen?

donderdag 26 november 2009

Is een kerk zonder mensen in armoede wel kerk?

De samenstelling van de gemiddelde kerk in Nederland is blank, middenstand en hoger, goed opgeleid. Maar Jezus zei tegen zijn volgelingen: "De armen zijn altijd bij jullie, en jullie kunnen weldaden aan hen bewijzen wanneer je maar wilt." Hoe zit dat dan? Want die uitspraak is in tegenspraak met de werkelijkheid. Ik zie twee mogelijkheden.

1) Jezus uitspraak is een opdracht - zorg ervoor dat jullie de armen altijd bij jullie hebben. In dat geval doet de kerk dus niet wat ze volgens Jezus moet doen, of is ze op zijn best onsuccesvol. De kerk organiseert geen of onvoldoende activiteiten.

2) Er is echter nog een tweede mogelijkheid. Jezus' uitspraak is geen opdracht, maar een beschrijving. Dat lijkt ontsnapping te bieden. "Gelukkig, Jezus omschrijft alleen maar dat er armen zullen zijn, hij geeft geen opdracht. In onze situatie komen er geen armen. Dus
back to normal." Maar als Jezus omschrijft, wordt het alleen maar dringender. Want, als het een opdracht is, kun je het nog zoeken in activiteiten. Als Jezus omschrijft, impliceert dat volgens mij, dat de kerk inherent aantrekkelijk zou moeten zijn voor de armen. Dan gaat het niet meer om een of meerdere activiteiten, maar om "het wezen" van de kerk. De eerste optie - de opdracht - levert op zijn best een kerk voor armen op. De tweede optie - de beschrijving - een kerk van armen. Deze tweede mogelijkheid komt volgens mij dicht in de buurt van het evangelie.

Dit is dus de uitdaging: hoe geven we kerk vorm dat ze kerk van armen wordt. Wanneer we die uitdaging aangaan, zullen we ontdekken dat het evangelie ook op allerlei andere terreinen gaat werken. Meer weten? Lees deze artikelen van Tim Chester eens: Eating together as enacted community (1) en (2).

dinsdag 24 november 2009

Samen eten als belichaming van het evangelie

Gastvrijheid is een onderwerp wat mij de laatste tijd en de komende tijd behoorlijk bezighoudt. Ik spreek, preek en lees erover en kijk ook hoe wat ik leer in mijn eigen leven kan toepassen. Ik ben dan ook voortdurend op zoek naar materiaal dat me meer vertelt over gastvrijheid. Tim Chester heeft een aantal fascinerende artikelen over samen eten geschreven. Hij gaf ze titels als:
  1. Eating together as enacted grace
  2. Eating together as enacted community
  3. Eating together as enacted mission
  4. Eating together as enacted future.
Tim daagt kerken en volgelingen van Jezus uit om het evangelie te belichamen, uit te spelen, vorm te geven in ons leven, en het vooral niet te institutionaliseren.

Het eerste artikel begint als volgt:


De Mensenzoon kwam...
1.om zijn leven te geven als losprijs; Mk 10:24
2.om te zoeken wat verloren was; Lk 19:10
3.etend en drinkend; Lk 7:34
Met de eerste twee uitspraken geeft Jezus zijn doel aan. Alleen de laatste uitspraak vertelt iets over zijn aanpak. Jezus eet en drinkt. Jezus kwam ook terwijl hij wonderen deed, maar zelf gebruikt hij deze woorden – eten en drinken. En inderdaad de maaltijden zijn niet van de lucht en ook in de gelijkenissen spelen maaltijden een grote rol. Blijkbaar is er meer aan de hand met de maaltijd. De maaltijden belichamen iets van het Koninkrijk.

Deze laatste stelling is eerder voor mij al aanleiding geweest voor mij om de thema's van gastvrijheid en samen eten dit seizoen aan de orde te stellen. Ik wist toen nog niet het bestaan van deze artikelen af, maar ze zijn wel enorm stimulerend. Wat uitdagender:

Hoe komt het dat onze kerken niet bekend staan als een gemeenschap van mensen die eet en drinkt?

donderdag 19 november 2009

God moet wel van gewone mensen houden, want...

God moet wel van gewone mensen houden, want heeft hij er zoveel van gemaakt.

Als die stelling nu eens waar is... Dan moet ons kerkmodel op diezelfde liefde gebaseerd zijn en zoveel mogelijk gewone mensen inzetten. En dan moeten we niet op zoek gaan naar mensen met uitzonderlijke gaven. Want dan gaan we niet alleen voorbij aan alle gewone mensen maar zelfs aan Gods liefde.

Nog sterker uitgedrukt: een kerkmodel dat uitzonderlijke mensen nodig heeft om te floreren kan niet van God zijn.


Nog concreter: een huiskerk heeft geen superspreker nodig, een groepje gewone mensen dat Jezus wil volgen volstaat. Natuurlijk, een grote megabijeenkomst is mooi, maar daar moeten we niet het zwaartepunt leggen.

Hoewel de kans er op niet groot is, dat iemand met uitzonderlijke gaven deze blog leest en zich afvraagt: "Wat moet ik doen?" Zorg dat jij niet in het middelpunt staan maar Jezus. Lastig genoeg.


Geïnspireerd door
Why Satan fears small churches more than megachurches van Tim Chester.

woensdag 18 november 2009

Chester: gereformeerd, emerging, missional

Soms ontdek je mensen van verschillende kanten. Tijdens de Micha campagne las ik Justice, Mercy and Humility. Vorig jaar raadde iemand mij From Creation to Creation aan. En nu verwees weer een ander naar Total Church in Sheffield. En achter alle drie deze zinnetjes zit dezelfde (co-)auteur: Tim Chester.

Als bovenstaande nog niet genoeg reden is om Tim interessant te vinden, dan wel dit zinnetje op zijn blog:

I am a leader in The Crowded House – a network of missionary congregations, most of which meet in homes. We emphasise sharing our lives together rather than programmes and structures. ‘Ordinary life with gospel intentionality’ is one of our catchphrases. The Crowded House is often described by other people as part of the emerging church movement. It is true that we have a different approach to church to that of most traditional churches. But we are also different from many in the emerging church movement. We are Reformed and evangelical. Like conservatives we emphasis the centrality of the gospel word. Like emerging church we emphasis the importance of the gospel community.

Reden genoeg voor mij om Tim aan mijn blogroll toe te voegen. Probeer de laatste entry op zijn blog maar eens.

dinsdag 17 november 2009

Onbelast

De praktijken van de leiders worden de leidende praktijken.
De idealen van de machthebbers worden de machthebbende idealen.
De levensstijl van de koningen wordt de koninklijke levensstijl.

En zo vormen daders slachtoffers en dictators revolutionairen naar hun beeld. De gemartelde van vandaag is de beul van morgen. Dichterbij:
zo denken wij dat het leven van filmsterren, miljonairs, en topmanagers het goede leven vertegenwoordigd. En wat is de uitweg?

Elk jaar ontdek ik een of twee schrijvers die boeken schrijven die me echt raken. De afgelopen twee jaar Tom Wright. Dit jaar Miroslav Volf. De zinnen waarmee ik deze blog begon zijn afkomstig uit Exclusion & Embrace. Een boek waarin Miroslav in gesprek is met moderne en postmoderne sprekers over onderwerpen als waarheid, macht en gerechtigheid, over identiteit, vergeving en verzoening. Super.


Eenvoudiger toegankelijk is Onbelast. Geen tijd? Luister in trein, bus of auto eens naar deze lezing (alleen al de eerste vijf minuten na het gebed en de intro zijn de moeite waard).

dinsdag 10 november 2009

Hoe spreek je levensveranderend?

Ik denk wel eens, dat de prekers en sprekers met het meeste succes ons blij en onveranderd naar huis sturen. Ze maken ons blij en bevestigen ons dat het goed is. Zo gaan we onveranderd naar huis.

Een boodschap die oproept tot levensverandering maakt onrustig. Zo'n verhaal levert een stuk minder blijdschap (en populariteit) op. Want verandering betekent onzekerheid en dus onrust. Vaak is zo’n boodschap al snel wat zuur of moralistisch.

Jezus bracht een boodschap die en blij en levensveranderd was.

Misschien was -ie minder populair dan ik wel eens denk (hij werd tenslotte gekruisigd, niet echt een teken van populariteit).

Maar, misschien is de blijdschap die de eerstgenoemde groep sprekers overbrengt wel te klein. Gods liefde voor ons in Jezus is inderdaad zo groot dat we gewoon verder kunnen gaan. Maar dan hebben we nog niet begrepen hoe groot Gods liefde is. Gods liefde is zo groot, dat we onze oude zekerheden kunnen loslaten en nieuwe wegen in kunnen slaan.

vrijdag 6 november 2009

Mag ik ook een stukje van jouw boterham?

“Mag ik ook een stukje van jouw boterham?” Nee, met deze woorden wil ik geen wereldbestormende verandering introduceren, of een nieuw programma voor discipelschap. Het gaat hier dan ook niet om een mosterdzaadje, maar om brood. Bijna zonder uitzondering komt deze vraag, elke maaltijd. Zelfs als ik hetzelfde op brood heb als onze jongste (3 jaar) vraagt hij het: “Mag ik ook een hapje van jouw boterham.” Een fascinerende vraag.

Wat zou daar achter zitten? En waarom mijn boterham en niet die van een ander?


P.S. Supermaver, is bovenstaande een goede kandidaat voor een halve gedachte?

donderdag 5 november 2009

Miroslav Volf en vergeving

Kort na de Tweede Wereldoorlog zat zijn vader gevangen in een kamp van de Serven. Zijn broertje overleed door slordigheid van zijn tante en een Servische soldaat. Zijn ouders kozen voor vergeving. Zelf werd hij maandenlang gevolgd, bespioneerd en uiteindelijk onder grote druk ondervraagd omdat hij getrouwd was met een Amerikaanse. Wanneer de Kroatische theoloog Miroslav Volf spreekt over vergeving, ga ik luisteren.

Het filmpje hieronder is sober geschoten, maar “packed” en maakt deel uit van een hele serie over vergeving en wereldbeschouwing, waarin onder meer een rabbijn en een imam aan het woord komen over dit onderwerp.

Van Volf verschenen eindelijk twee boeken in het Nederlands: Onbelast en Een nieuw verleden. Ik ben erg enthousiast over Miroslav. In een latere blog meer over deze man en deze boeken.

woensdag 4 november 2009

Geld, God en Goed

Deze week samen bijbelgelezen. Verhaal van “de rijke jongeling.” Zou jij het doen, al je geld weggeven? Kan God dit ook van mij vragen?

Als eerste: dit is zo'n bijbeltekst die veel mensen waarschijnlijk heel goed begrijpen. Dat is het echte probleem. En als tweede: misschien is beginnen met de vraag "hoe zit dat met mijn geld, kan God dit vragen," uiteindelijk beginnen aan het verkeerde einde. Want dat is niet de vraag waar Jezus mee begint. Hij vraagt namelijk eerst: “Waarom noemt u mij goed? Niemand is goed, behalve God.” En daar zit volgens mij de crux. Waarom noemt u mij goed? Waarom noemt u God goed? Hoezo goed en hoe goed dan wel?


Hoe stellen we ons God zo goed voor, dat het weggeven van je geld geen probleem meer is.

De reclame lukt het aldoor. Deze vakantie wordt zo goed, daar geef ik 2000 euro aan uit. Deze auto is zo goed, daar spendeer ik 20.000 euro aan.. Dit huis is zo goed, daar betaal ik 200.000 euro voor (en dan nog de kosten koper). God is zo goed, daar heb ik...

How do we make God look beautiful?

Piper is altijd recht voor de raap en in deze sermon jam stelt hij dezelfde vragen:

dinsdag 3 november 2009

Niet vliegeren maar flyboarden

Waarschijnlijk alleen te doorstaan voor een fan, maar toch (ik vind het leuk). Met humor gefilmd en dit keer ondersteund door iets andere muziek dan trash. Helemaal leuk:

Check in ieder geval de laatste sprong: 6:20 en verder.


Zucht... ben ik hier te oud voor?